AFGANİSTAN’IN MİLLİ SPORU BOZKEŞİ
Bozkeşi Afganistan’ın milli ve
uluslararası sporlarından biri sayılır. Bu sporun Afganistan’da tarihsel
geçmişi ise aryayilerin ortaya çıkışı ve atların evcilleştirmesine dayanır. O
zamandan beri bozkeşi yarışmaları Afganistan’ın kuzey bölgesinde her sene
yapılmaktadır. Bozkeşiyi iki şampiyonu olan bir spor diyebiliriz yani bir
şampiyon at diğeri ise jokey ya çapendaz’dır. Bozkeşi yarışmaları genellikle
orta asıya ülkeleri arasında yapılır.
Bozkeşi şöyle oynanır :
Bu oyunda iki ya da daha fazla takım
bir birleriyle yarışıyorlar her takımın 5 oyuncudan oluşur bu 5 kişi arasında
bir kişi çapendaz (jokey) diğerleri ise onu yardım eden ve yol açanlardır.
Kesilmiş bir dana vücudunu (aslında
keçi kullanılır hafif olduğu için dana tercih edilir) ele geçirmek için
yarışılır. Kesilmiş dana’nın ağırlığı 30-45 kg olması lazım oyuna götürülecek
danayı kestikten sonra içi temizlenip 24 saat için suyun içinde bekletilir.
Bozkeşi’nin alana ilk başlarda belirsizdi ancak resmi olduktan sonra olimpiyat
federasyon tarafından 350 metre kare belirlenmiş. Bozkeşi alanında iki önemli
yer var biri helal dairesi diğeri ise bayraktır. Helal dairesi ve bayrak
belirli bir mesafede karşı karşıya konulur. Oyun başlamadan önce dana helal dairenin içinde konulur ve
çapendazlar danayı ele geçirmek için yarışmaya başlarlar danayı ele geçiren onu
alıp bayrağa doğru götürmek zorunda çünkü bayrağa götürebilen bir puan kazanır
ve onu helal daireye geri getiren da bir puan kazanmış olur.
Bu oyunda zaman
sınırı yok belirlenmiş sayıyı hangi takım tamamlarsa şampiyon olur. Bozkeşi
yarışmasındaki yasaklar ise danayı ayak altına almak, yarışmacıları kırbaçla
vurmak, danayı ata bağlamak da yasaktır. Bozkeşi yarışmasına 2 ya da fazla takım
katılabilir ve her takımın 5 kişi
oyuncusu var bu 5 kişi arasında bir kişi çapendaz ve dört kişi onun
yardımcısı(çapendazın yolunu açıyorlar) olarak yarışıyorlar.
Bozkeşinin atları da özel
yetiştirilir yani yarışmadan birkaç gün önce aç bırakılarak ve uzun mesafeler
koşturuluyor çünkü yarışmada daha zor durumları dayanabilecek.